UZM. DR. İPEK
KUŞÇU ÖZÜCER

⚫Ölümden sonra çocukla kimin ilgileneceği en kısa zamanda söylenmelidir. Sevildikleri ve bakılacakları konusunda güvence vermeniz iyi olur. Ergenliğini tamamlamadan bir kayıp yaşayan çocukta, ebeveynin yedeği olabilecek ve yas tutmaya yardım edecek iyi biri bulunmadan çocukların yasının tamamlanması çok güçtür. Çocuklar yas tutabilmenin/ üzgün/ kızgın ve kötü olabilmenin güvenli olduğu bir ortam sağlamaları için de yetişkinlere ihtiyaç duyar. Yoğun duygusal tepki gösterdikleri zaman onlara yaptığınız şeyin “farklı” veya "yanlış" mı yapıldığını sormak yardımcı olabilir. (örneğin, "Bunu annenin yaptığı gibi yapmıyor muyum?") ⚫Bazen çocuklar kaybettikleri kişiyi sürekli düşünerek yas ile baş etmeye çalışırlar, bu nedenle fotoğraf albümü, video filmleri, mezar ziyaretleri çocuğa yardımcı olabilir. Çocuğa özlemin uzun sürebileceği, duygu yoğunluğunun değişebileceği, acıları hakkında konuşmanın, ölen kişinin fotoğraflarına bakmanın, ona ait eşyaları tutmanın, ölen kişiyle gezilen yerleri ziyaret etmenin acıyı hafifletebileceği söylenebilir. ⚫Yası olan çocukla ilgili okul ve ev yaşamı mümkün olduğu kadar devam etmeli, çocuk eski yaşantısına dönmelidir. Yas sürecini daha rahat atlatmaları adına normalin dışına gereğinden fazla çıkarak şımartmak, sınırları kaldırmak, aşırı ilgi göstermek çocuğun sağlıklı gelişimine engel olabilir. Okulla ilişkili akademik zorlamada bulunmayın. ⚫Evden ayrılıklar en aza indirilmelidir. Çocuk ebeveynine yakın olma gereksinimi duyuyorsa, yanında yatmak istiyorsa izin verilebilir; fakat kısa süre sonra eski aile yaşantısına geri dönülmelidir. ⚫Yaşına göre, fikirlerini de alarak aktivitelere dahil olmasını kolaylaştırın. Günlük yaşamda güvenliği ve öngörülebilirliği sağlamaya çalışın. Ek travmatik olaylara ve hatırlatıcılara (ör. görüntüler, sesler, kokular, medya) maruz kalmaktan koruyun. Yetkililer hayatta kalanlardan kayıp kişiyle ilgili bilgi isterse, çocukların bu sürece maruz kalmasını sınırlayın.Mümkün olduğunca seçenek sunun. Yaşına uygun görevler verin. Bunlar, hayatın kontrolünün tamamen belirsiz olmadığını hissettirmeyi amaçlar. Devamı yorumda⬇️⬇️⬇️

⚫Ölümü uyku ile ilişkilendirmeyin. “Uzun bir uykuya daldı.” sözü, çocuğun uyumayı reddetmesiyle sonuçlanabilir. ⚫Çocuk haberi inkar edebilir, bu da çocuğun zamana ihtiyacı olduğunu gösterir. Konuşmayı reddeden çocuk zorlanmamalı, uygun koşullar beklenmeli. Konuşmak istemediği için suçlamayın ya da utandırmayın. “Babanın başına böyle bir şey geldiğine inanmakta zorluk çektiğini anlıyorum. Konuşmak istediğinde, ben buradayım.” diyebilirsiniz, yanında olduğunuzu hissettirin. Çocukların kederlerini her gün sadece kısa bir süre için, yoğun şekilde gösterebileceklerini unutmayın. Çoğu çocuk oyun oynayarak, resimle, yazıyla baş etmeye çalışır. Oyun ile kendisini ifade eder, ölümü anlamaya çalışır, ifade edilmesi güç olan duyguları ortaya koyarlar. Bu nedenle özellikle konuşmayan çocuğun oyun oynaması teşvik edilmelidir. ⚫Çocuk özellikle sormasa da ölüme kendilerinin neden olmadığı, kendi hataları olmadığı ve "yanlış" yaptıkları bir şeyin cezası olmadığı konusunda onlara güvence vermek yardımcı olabilir. ⚫Anne ve babalar olayla yüzleşmek istemedikleri için çocuğa ölümle ilgili gerekli bilgileri vermekten kaçınabilir, duygularını saklayabilir, çocuğun yas sürecinin bu gibi nedenlerle engellenmemesi için ailenin yas konusunda psikiyatrik yardım ya da danışmanlık alması gerekebilir. Çocuk ve ergenin; ebeveynin yas tuttuğunu ve sonrasında aşabildiğini görmesi önemlidir. Duyguların çocuktan saklanmaması gerekir, çünkü bu şekilde çocuklara duyguların saklanması gerektiği öğretilmiş olur. Konuşulmayınca, çocuk ölen kişinin unutulduğunu düşünebilir ve yasını gizleme ihtiyacı duyabilir. ⚫Ebeveyn duygularını kontrol edemiyorsa, başka bir yetişkin tarafından çocuğa yetişkinlerin neden böyle tepkiler verdiği anlatılabilir. “Annen, babanın vefatından dolayı çok üzgün, acısını bu şekilde yaşıyor.” Çocuk ebeveynini teselli etmek isterse izin verilmeli, çocuğun yakınlığının iyi hissettirdiği çocukla paylaşılabilir.

⚫Ölüm haberini , ebeveyn ya da duygusal olarak yakın birinin vermesi uygundur. ⚫Çocuğa ölüm haberinin verileceği ortam uygun olmalı, çocuk burada duygularını rahatça ifade edebilmeli, duygularını gösterdiği için kötü hissettirilmemeli. Haber açık olarak ifade edilmeli, verilen bilgi doğru olmalı, “Kendini kötü bir habere hazırlamanı istiyorum, babanla ilgili, depremde ciddi bir şekilde yaralanmış, öğrendiğimize göre vefat etmiş.” Ölümü söylemenin iyi bir yolu yoktur, ölüm olayını düzeltemezsiniz ya da daha iyi hale getiremezsiniz, bu gerçeği kabul etmek gerekiyor. Çocuk yeterince bilgi verilmeyen durumlarda durumu farklı hayal edebilir. ⚫Yetişkin, çocuğun tepkilerine hazırlıklı olmalıdır. Çocuk çok fazla ağlarsa, buna izin verilmeli, susturulmaya çalışılmamalı, çocuğu yatıştırmak için sarılmak daha uygun olacaktır. Duygu ifadelerine izin verilmeli, kolaylaştırıcı olunmalı, normalleştirilmeli. Çok fazla duyguyu birarada yaşayabilir. Tanrıya ve ölüme kızabilir, olayı engelleyemediği için kendine kızabilir, terk edildiğini düşünerek ölen kişiye kızabilir, ölen kişiye kızdığı için suçlu hissedebilir, vefat öncesinde yaptıkları/ yapmadıkları/ söylemedikleri, düşündükleri şeyler için, vefat eden kıskandığı kardeşi için kendini suçlayabilir. Kardeşinin ölümü ile anne ve baba sevgisini paylaşmak zorunda kalmadığı için rahatlamış hisseden çocuk, bu yüzden utanç duyabilir. ⚫Tekrarlayan sorulara hazırlıklı olun. Olabildiğince somut ifadeler kullanın ve doğru şekilde cevaplayın. Cennet, ruh gibi soyut ifadelerden kaçının. Çocuğun ölümü kavrama yeteneği 6-7 yaş öncesi henüz gelişmemiştir. 7-10 yaş arasında ölümle ilgili kavramlar yeni anlaşılmaya başlar. Çocuğun bu bilişsel becerisinin gelişmesi için zaman tanınmalı. Aşağıdaki sorular, uygun şekilde cevaplandığında, çocukların ölümün evrensel, kaçınılmaz, geri dönülemez olduğunu ve işlevsizlik boyutunu anlamalarını kolaylaştırabilir, bu da süreci işlemelerine yardımcı olur. Devamı yorumda⬇️⬇️⬇️

👤Ebeveyn olarak, çocuğunuzun ruhsal sağlığı için yardım ararken kaygı hissetmek doğaldır. Bir çocuk ve ergen psikiyatristi ile görüşme sürecinizle ilgili endişelerinizin olması anlaşılırdır. 👤Çalışma şeklimi de açıkladığım paylaşımdaki bilgilerin, kaygınızı azaltmaya yardımcı olabileceğini düşünüyorum. 👤 Unutmayın, çocuğunuzun ruh sağlığı için yardım istemek cesur ve önemli bir adımdır. Çocuk ve genç psikiyatristi bu süreçte size ve çocuğunuza destek olmak için yanınızdadır. Birlikte çalışarak çocuğunuzun sağlıklı bir yaşam sürmesine yardımcı olabilirsiniz. #çocukpsikiyatrisi #çocukpsikiyatristi

Deprem, binaların yapımında gerekli mühendislik önlemleri alınmadığı için bu kadar travmatik sonuçlar doğuruyor. İhmaller zincirinin etkileneni/ mağduru olan kişilerin ruhsal iyileşmesini kolaylaştıracak faktörlerden biri de edilgen pozisyondan etkin pozisyona geçmelerini ve böylece kontrol duygusunu hissetmelerini kolaylaştıracak; adaletin aranmasında aktif rol almak ve sorumlulardan hesap sormaktır (kayıpları geri getiremese de). Adalet aramanın beyhude olduğunu düşündüğümüz bir ortamda bu dediklerim birçok travma mağduruna "boş" gelebilir. Yine de hazır olduklarında (bunun için profesyonel destek de gerekebilir) bunun için adım atmalarının, iyileşme süreçlerine yardımcı olabileceğini söyleyebiliriz. Bölgede olan ve mağdurlara destek vermek isteyen kişiler için de iyi bir seçenek olabilir. Bu sürece böyle bir oluşumla kolaylaştırıcı ve yalnız bırakmayan bir seçenek sundukları için @barobirlik 'e kendi adıma teşekkür ederim. #tbbenkazradarı #deprem

Çoğumuz gibi, depremin getirdiği zor duygular ve günlük, mesleki sorumluluklarla baş etmeye çalışırken bir yandan, daha önceden planlanan muayenehane geçiş sürecimi ilerletmeye çalışıyorum.  Özellikle takipli hastalarıma yüzyüze haber verebilmiş olmayı tercih etsem de, elimde olmayan sebeplerle fırsat bulamadıklarım oldu, bunun için mahcubum. Gerekli hazırlıkların Mart ayına yetişmesini umuyorum. Adres ve iletişim bilgilerimi paylaşıyorum.  Görüşmek üzere, #ipekkuscuozucer #çocukpsikiyatristi #çocukpsikiyatrisi

En kısa sürede eğitimin başlaması gerekli. Deprem bölgesinde kurulacak geçici çadır okullar hızlıca devreye girmeli. Çocukların rutin akran ortamına geri dönmeleri, bir nevi grup terapisi etkisi yaratır. Birlikte yardım süreçlerine katılmalarını kolaylaştırabilir. Güvenlik duygusunun, kontrolün geri sağlandığı duygusunu pekiştirir. Okuldan kasıt salt akademik ders içeriği değildir. Öğretmenlerin eğitilerek çocuklara yapacakları ruhsal katkılar, uzun dönemde ağır travma sonrası stres bozukluğu yaşanma ihtimalini azaltır. #deprem #çadırokul

🌟Koruyucu amputasyonun (kol veya bacağın herhangi bir bölümünün travma veya cerrahi sonrası kesilerek vücuttan ayrılması) uygun olduğu düşünüldüğünde, herhangi bir tıbbi prosedür gibi, çocukları ve gençleri anlayabilecekleri ve katılabilecekleri ölçüde karar verme sürecine dahil etmek çok önemlidir. 🌟Çocuklara ve ergenlere, neden önerildiği ve işlem sırasında ve sonrasında neler bekleneceği de dahil olmak üzere işlem hakkında yaşlarına uygun bilgiler verilmelidir. 🌟Sebebi açıklanırken kibrit çöplerinden yapılmış bir çöp adamdan faydalanılabilir. Bunun üzerinden konuşma başlatılır. Herhangi bir yerden biri tanesi ateş alırsa ne olur? Önüne geçilmezse ne olur? Tamamının yanmasının önüne geçmek için ne yapılabilir? Bu sorular üzerinden amputasyon gerekliliği açıklanır. 🌟 Bundan sonra merak ettiği sorular bunları cevaplayabilecek ve destek sağlayabilecek ortopedi doktoru gibi güvenilir ve bilgili bir kaynaktan gelmesi önemlidir. Mümkünse çocuğun ebeveynleri veya güvenilir yakınları da konuşmaya dahil edilmelidir. Doğal olarak ortaya çıkacak duyguları geçerli kılınmalı, kapsanmalı, asla utandırılmamalı. Yastaki tüm evrelerin yaşanması beklenir. Bireysel olarak çocuğun psikolojik durumunu göz önünde bulundurmak ve konuşmaya onların ihtiyaçlarına destekleyici ve saygılı bir şekilde yaklaşmak önemlidir. 🌟Bazı durumlarda, çocuğun ve ailesinin durumu anlamasına ve üstesinden gelmesine yardımcı olmak için ruh sağlığı uzmanlarının dahil edilmesi gerekebilir. 🌟Bazen de ideal şartların sağlanması mümkün olmamaktadır, asgari olarak, bilinci açıksa çocuğun/ gencin operasyon öncesinde bilgilendirilmesi önemlidir. #deprem

Öneriler sadece profesyonel ruh sağlığı çalışanlarına yönelik DEĞİLDİR. Depremden etkilenenlerin güvende hissetmeleri, başkalarıyla bağlantı kurmaları, sosyal, fiziksel ve duygusal desteğe erişmeleri ve gerek birey, gerek topluluk olarak kendilerine yardımcı olunacağını, yalnız kalmayacağını hissetmeleri uzun dönemli iyileşmede en yararlı faktörlerdir. #deprem Kaynak @efsun.sertoglu, Psikolojik İlk Yardım Kılavuzu

Öneriler sadece profesyonel ruh sağlığı çalışanlarına yönelik DEĞİLDİR. Depremden etkilenenlerin güvende hissetmeleri, başkalarıyla bağlantı kurmaları, sosyal, fiziksel ve duygusal desteğe erişmeleri ve gerek birey, gerek topluluk olarak kendilerine yardımcı olunacağını, yalnız kalmayacağını hissetmeleri uzun dönemli iyileşmede en yararlı faktörlerdir. #deprem

ADOS-2, otizm spektrum bozukluğundan (OSB) şüphelenilen bireylerde iletişim becerilerini, sosyal etkileşimi, materyallerin yaratıcı kullanımını değerlendirmek için deneyimli klinisyenler tarafından uygulanan, standart bir ortamın sağlandığı bir değerlendirmedir. Klinisyen, belirli materyal ve oyuncaklarla, yarı yapılandırılmış aktiviteler üzerinden çocuğu takip eder ve değerlendirir. ADOS-2, farklı hastalar ve farklı klinisyenler arasında tutarlı bir şekilde otizmle ilişkili semptomları ve davranışları gözlemleme fırsatı sağlamak için geliştirilmiştir ve OSB değerlendirmesinde “altın standart” olarak kabul edilmektedir. Türkçe geçerlik güvenirlik çalışması henüz tamamlanmamıştır.  ADOS-2, özellikle küçük çocuklarda, hafif belirtiler gösteren, karışabilecek olgularda, yüksek işlevsellikli genç ve yetişkin bireylerde, belirtileri çok karmaşık olan OSB için standart bir değerlendirme imkanı sunması nedeniyle çok önemlidir. Ayrıca tedavi planlamasını yaparken çocuğun ihtiyaçlarını belirlemeye yönelik kapsayıcı bir bakış açısı getirir.  ADOS-2, 12 ay üzerindeki bebek, çocuk, genç ve yetişkinlere uygulanabilir. Klinisyenler, kişinin dil becerisine (hiç konuşmamadan sözel olarak akıcıya kadar değişen) ve yaşına göre kişi için uygun modülü seçer. Önemli duyusal veya motor bozuklukların (körlük, sağırlık, tekerlekli sandalyeye mahkum olma) olmamasını gerektirir. ADOS-2'nin uygulanması yaklaşık 45-60 dakika sürer. Küçük çocuklar değerlendirilirken, ebeveynin tüm uygulama boyunca odada bulunması istenir. Ebeveynin bu süredeki rolü basitçe gözlemlemektir, ancak klinisyen ebeveynden ADOS-2 sırasında belirli noktalarda çocukla belirli şekillerde etkileşime girmesini isteyebilir. Ergenler ve yetişkinler için, ADOS-2 tipik olarak odada sadece hasta ve klinisyen varken uygulanır. Değerlendirmenin sonuçları, kapsamlı değerlendirmenin tamamlanmasından kısa bir süre (genellikle 1-2 hafta) sonra ailelerle birlikte gözden geçirilir. Ailelere ayrıca ayrıntılı öneriler içeren yazılı bir rapor verilir.  Devamı yorumda ⬇️⬇️⬇️ #ados #ados2 #otizm #osb #otizmspektrumbozukluğu

Selamlar! 1 yıldır keyifle çalıştığım Madalyon Psikiyatri Merkezi'nden 16 Şubat tarihi itibariyle ayrılıyorum, sonrasında kendi muayenehanemde hizmet vermeye devam edeceğim. Yine Bağdat Caddesi'nde, Caddebostan'da olacak yeni yerim. Adres ve telefon numaralarını ilerleyen günlerde paylaşacağım. Değişimler heyecan getirir, heyecanlıyım 😊 #çocukpsikiyatrisi #çocukpsikiyatristi #bağdatcaddesi #kadiköy #yeniklinik #yeniofis #çocuk #cocukveergenpsikiyatriuzmanı